# ทำความรู้จักจักรวาล Avatar # ฉบับก่อนหน้าวิถีแห่งสายน้ำ

แม้ถ้าเทียบกับยุคสมัยที่เผยแพร่, พล็อตแนวไซไฟของ Avatar (2009) ซึ่งให้มนุษย์ขุดแร่บนดาวอื่น และกลายเป็นตัวร้ายเผาไล่ที่ชนพื้นเมือง, อาจไม่ถื...

แม้ถ้าเทียบกับยุคสมัยที่เผยแพร่, พล็อตแนวไซไฟของ Avatar (2009) ซึ่งให้มนุษย์ขุดแร่บนดาวอื่น และกลายเป็นตัวร้ายเผาไล่ที่ชนพื้นเมือง, อาจไม่ถือว่าแปลกใหม่

แต่ด้วยรายละเอียดปลีกย่อยอันหนาแน่น บนดินแดนแห่งจินตนาการอย่าง "แพนดอร่า"

(และแน่นอนว่าเพราะ เทคนิคภาพ 3 มิติที่ Avatar จุดกระแสให้แก่วงการหนัง จนคนแห่ทำตามกันหลายเรื่องช่วงนั้น)

ภาพยนตร์เรื่องนี้จึงมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว รวมถึงได้รับความนิยมสูง

หลังจากการพัฒนานานนับทศวรรษ, ภาคสองอย่างวิถีแห่งสายน้ำ (The Way of Water) ก็ใกล้ฉาย

และน่าจะเปิดโลกจินตนาการแห่งใหม่ ภายใต้มหาสมุทรของแพนดอร่า, ขยับขยายเพิ่มเติมองค์ประกอบต่างๆ ของจักรวาล Avatar ได้อีกมาก

ฉะนั้นการทบทวน (หรือทำความรู้จัก) องค์ประกอบของแฟรนไชส์นี้ ที่เคยปรากฏมาแล้วซะก่อน

คงช่วยลดทอนภาระสมอง อันอาจเกิดเนื่องจาก, ดิ่งไปชมหนังภาคใหม่โดยไร้การเตรียมตัว ไม่มากก็น้อย

โลกที่ใกล้ตาย

หากรับชมเพียงผลงานฉบับปกติ มิใช่แบบเพิ่มฉาก (Extended Collector's Edition) 

เราจะทราบผ่านปากคำของพระเอก (เจค ซัลลี่) เท่านั้นว่า มนุษย์สูบทรัพยากรดาวเคราะห์บ้านเกิดเยอะเกิน จนสภาพแย่จัด

แต่ในฉบับ Extended มีการเผยสภาพโลกในค.ศ. 2148 ของจักรวาล Avatar ให้เห็น

ภาพที่ปรากฏสะท้อนสารพัดปัญหา ทั้งประชากรล้น, ชุมชนแออัด, ภัยธรรมชาติ, อากาศเป็นพิษจากอุตสาหกรรม

การแพทย์ซึ่งก้าวหน้าระดับรักษาคนพิการถาวร ให้หายขาดได้, แต่ค่าใช้จ่ายดันแพงหูฉีก จนประชากรรากหญ้าไร้หนทางเข้าถึง

วิกฤติด้านเศรษฐกิจและพลังงาน ยังบีบให้ประเทศต่างๆ ขาดเสถียรภาพทางการเมือง

โดยเราทราบเรื่องหลังสุดผ่านบทสนทนา ระหว่างตัวละครทหารผ่านศึกสองนาย (เจคกับควอริทช์) เกี่ยวกับนรกบนดินที่ไนจีเรีย กะเวเนซูเอล่า

ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี

นอกจากเรื่องการแพทย์ที่กล่าวแล้ว, เห็นได้ชัดว่าเทคนิคด้านพันธุศาสตร์ กะความเข้าใจด้านสมองและระบบประสาทคือล้ำ

เพราะมนุษย์ศตวรรษที่ 22 สามารถนำรหัสพันธุกรรม (DNA) ของเอเลี่ยน (ชาวนาวี) มาผสมกับคน

เพื่อสังเคราะห์ร่างควบคุมทางไกล (อวตาร) ซึ่งใช้ 'คลื่นสมอง' ถ่ายทอดไปคอนโทรลวิธีเคลื่อนไหว

แม้ต้องใช้ผู้ขับที่แมทช์กับร่างเท่านั้น, ระบบประสาทของทั้งสองฝั่งจึงจะ จูนเข้าหากันสำเร็จ

และด้วยไครโอ (ระบบจำศีล) อันโลกความจริง ณ ปัจจุบัน ยังทำได้แค่ฝันถึงมัน, รวมกับยานอวกาศไฮเทค (ที่หนังเปล่าเจาะลึกไรตรงนี้)

มนุษย์ในจักรวาล Avatar จึงสามารถเดินทางสู่ดวงจันทร์ 'แพนดอร่า' ในระบบดาวอัลฟาเซ็นทอรี่

ที่อยู่ห่างไป 4.37 ปีแสง โดยใช้เวลาแค่ราว 6 ปี, เหมือนนี่ไม่ใช่เรื่องยากจัด

ฟากเทคโนโลยีอาวุธ, เราเห็นเพียงสิ่งที่พวกมนุษย์ใช้ เพื่อผจญกับสภาพแวดล้อมป่าดงดิบแสนโหดร้าย บนแพนดอร่า

นอกจากปืนที่ยังใช้ของเหมือนในศตวรรษที่ 20, ยุทโธปกรณ์อื่นๆ คือมีสองสายหลัก

[1] เป็นแอมพ์สูท (AMP suits) หรือชุดกลเสริมการเคลื่อนไหว (Amplified Mobility Platform suit)

เจ้าสิ่งที่รูปลักษณ์คล้ายหุ่นยนต์ ขยับตามการเคลื่อนไหวของร่างกายมนุษย์, รวมทั้งติดตั้งอาวุธเดิมๆ (ปืนหรือมีด) แต่มีขนาดใหญ่กว่าปกติ

เพื่อให้มนุษย์เผชิญหน้าเอเลี่ยนตัวใหญ่ และย้ายที่ผ่านสิ่งกีดขวางมากมายในไพรสะดวก

[2] ยานพาหนะหรือยานบินต่างๆ ที่มีหลากรูปแบบ สำหรับตอบสนองการใช้งานหลายประเภท 

เป็นต้นว่า ต่อสู้, ลาดตระเวน, ลำเลียงพล, หรือขนส่งสัมภาระหนัก

แต่หากสังเกตดีๆ คุณจะพบว่ามันไม่มีของอย่าง เครื่องบินขับไล่ หรือเครื่องบินรบโจมตีสายฟ้าแลบ (ทำนอง F-18, สเตลท์, มิก ฯลฯ) และของบังคับระยะไกลแบบ 'โดรน'

นั่นเพราะบนแพนดอร่า มีทั้งสิ่งกีดขวางกลางท้องฟ้า (อย่างเช่นภูเขาหินลอยได้), อาณาเขตที่ปล่อยคลื่นรบกวนเรดาร์

และศัตรูหลักบนน่านฟ้า (ชาวนาวีที่ขี่สัตว์ปีกยักษ์) สามารถใช้ภูมิประเทศทั้งบนดินกะบนนภา สำหรับซุ่มโจมตีกะทันหันได้อย่างอิสระ

ฉะนั้นยานรบในหนังจึงออกแนว 'ยานเกราะ' ที่ใช้ระบบโฮเวอร์เพื่อ (ลอยตัว) อยู่จุดเดียวบนอากาศนานๆ ได้ซะมาก

เนื่องจากไม่ว่ายามค้นหา, ลาดตระเวน, หรือสู้รบ ก็ต้องเปลืองเวลาปฏิบัติงาน, แลพึ่งพาการยืนยันด้วย "สายตา" ของพลขับเสียเกือบหมด

ที่มาของชื่อ

ตามตำนานกรีก แพนดอร่าคือชื่อของสตรีคนแรกบนโลกมนุษย์ ซึ่งทวยเทพเสกเธอขึ้น

จุดประสงค์ของการเสกคือ เพื่อลงโทษมนุษย์ที่ชักกระด้างกระเดื่องต่อเหล่าพระเจ้า, หลังพวกเขารู้วิธีใช้ไฟ จากเทพชื่อ 'โพรเมธีอุส'

เทพซุสกำหนดให้หล่อนมีจริตที่ เปี่ยมความอยากรู้อยากเห็น, แล้วมอบปิธอส (ไห) ปริศนาแก่เธอ พร้อมกำชับว่า "จงอย่าเปิดเด็ดขาด"

ซึ่งแน่ละว่าหลังถูกส่งไปโลกมนุษย์ แล้วใช้ชีวิตมีลูกหลานที่นั่น, วันหนึ่งเธอก็ทนไม่ไหว เปิดไหออก

สารพัดภัยพิบัติหลั่งไหลออกนอกปิธอส (หรือที่เรามักรู้จักกันในชื่อ กล่องแพนโดรามากกว่า) ด้วยความไวสูง

แต่เนื่องจากแพนดอรา รีบร้อนปิดไห 'ความสิ้นหวัง' จึงไม่ทันไหลสู่โลกภายนอก

เผ่าพันธ์ุมนุษย์เลยยังดำรงอยู่สืบต่อมาได้ ด้วย 'ความหวัง'

ฝั่งแพนดอร่าเองก็เปล่าถูกซุสลงโทษ ฐานขัดคำสั่งที่ว่าห้ามเปิดกล่อง

แพนดอร่าและชาวนาวี

กล่องต้องห้าม หรือดาว "แพนดอร่า" ของ Avatar มีส่วนผสมของอากาศคล้ายของดาวโลก (ธาตุหลักเป็นไนโตรเจน, ออกซิเจน และอื่น ๆ)

แต่เนื่องจากอัตราส่วนไม่เหมือนกัน (คาร์บอนไดออกไซด์สูงกว่าจม)

การสูดดมหรือหายใจเข้าปอดโดยตรง จึงส่งผลให้มนุษย์สลบในไม่ถึงนาที, ก่อนที่จะตายได้ในอีกไม่กี่ชั่วอึดใจ

การใช้หน้ากากเฉพาะ, อยู่ในยานพาหนะหรือสถานที่ปิด, และการพึ่งพา 'ร่างอวตาร' ที่นั่น จึงจำเป็นยิ่ง

คำถามที่ตามมาคือ มนุษย์ถ่อสังขารข้ามอวกาศ ไปลำบากเพื่ออะไร ?

คำตอบก็อย่างที่แจ้งในช่วงต้นๆ ของบทความแล้วว่า โลกอยู่ในสภาวะย่ำแย่แลขาดแคลนทรัพยากร

แพนดอร่าซึ่งมีแร่ในอุดมคติ (เป็นตัวนำยวดยิ่ง) อย่าง 'อันอ็อบเทเนี่ยม' เกลื่อนดาว จึงกลายเป็นเป้าหมาย

อันอ็อบเทเนี่ยมมีสีเทา, ราคากิโลกรัมละ 20 ล้านดอลลาร์

บางพื้นที่มีแร่ชนิดนี้เยอะ จนถึงขนาดทำให้เกิดปรากฏการณ์ที่ ภูเขาหินลอยบนท้องฟ้าคับคั่ง (เพราะสนามแม่เหล็ก)

และสร้างสนามคลื่นแปรปรวน, แทรกแซงการทำงานของอุปกรณ์ตรวจจับ อันทำงานด้วยไฟฟ้าหลายอย่าง (อาทิเช่น เรดาร์)

แพนดอร่าอุดมด้วยความหลากหลายทางชีววิทยา, มีป่าหนาทึบปกคลุมทั่วผืนดินบนดาว

มีตัวอันตรายต่อมนุษย์รายล้อม อาทิเช่น สิ่งมีชีวิตร่างใหญ่หนังหนา (ชนิดปืนยิงไม่เข้า), พวกที่มีความก้าวร้าวดุร้าย, และนักล่าสายเวหา (สัตว์ปีกยักษ์)

พวกที่สติปัญญาสูงอย่างชนพื้นเมือง (นาวี) หากข้าม 'กำแพงภาษา' สำเร็จจะคุยกันรู้เรื่อง

แต่เนื่องจากวิธีคิด & วิถีชีวิตสไตล์คนป่าเต็มขั้น, ค่านิยมจึงต่างกับมนุษย์ส่วนใหญ่ จนเข้ากันได้ยาก

ซึ่งหากต้องสู้มือเปล่ากับพวกนี้ บอกเลยว่ามนุษย์แทบไม่มีทางชนะ, เพราะตัวสูงตั้ง 3 เมตร แถมมีกระดูกคาร์บอนไฟเบอร์ ทำให้แข็งแกร่งเกินเบอร์อีก

ชาวนาวีตัวสีฟ้ามีหลายเผ่า, ชื่อเผ่าหลักของหนังคือ โอมาติกาย่า

นาวีทั้งมวลศรัทธาบางสิ่งร่วมกัน, นั่นคือนักรบในตำนานโทรุคมัคโต (ผู้ขี่เงาสุดท้าย) กับเอวา (เทพสูงสุดหนึ่งเดียว หรือพระมหามารดา)

โดยโทรุคเป็น สัตว์ปีกขนาดใหญ่ที่สุดบนแพนดอร่า

ชื่อ 'โทรุค' = เงาสุดท้าย, สื่อความหมายว่าใครเห็นมันเมื่อไหร่ ได้ตายหยังเขียดแหง

ฉะนั้นเมื่อนาวีผู้ใดเจ๋งพอจะ กลายเป็นนายเหนือหัว (ขี่มัน) สำเร็จ, เขาจะกลายเป็นนักรบระดับสูงสุด ที่ทุกคนยกย่องทันที

 เอวา (Eywa)

หากมองผิวเผิน ความเชื่อเรื่องพระเจ้าเฉพาะตัวของมนุษย์ต่างดาว ย่อมแลดูงมงายไร้สาระสำหรับชาวโลก

ทว่าผลการวิจัยของนักวิทยาศาสตร์ (นำโดยด็อกเตอร์เกรซ ออกัสทีน ผู้เขียนตำราด้านพฤกษศาสตร์แห่งแพนดอร่า)

และเหตุการณ์ในช่วงท้ายของภาพยนตร์ Avatar (2009) ที่เกิดหลังเจค ซัลลี่, ลองสื่อสารกับเอวา

บ่งชี้ว่าพระมหามารดา ที่นาวีนับถือว่าเกี่ยวข้องกับบรรพบุรุษ, มีตัวตนอยู่อย่างจริงแท้แน่นอน 

และพระองค์ทรงสถิตภายใน 'โกลบอลเน็ตเวิร์ค' ของแพนดอร่า

สาเหตุที่ชี้ชัดได้ก็เพราะ การศึกษาของดร.เกรซทำให้คนดูทราบ 

ว่าพืช "ทุกต้น" บนแพนดอร่า มีความสามารถในการ "เชื่อมระบบประสาท" กับต้นอื่น 

ไม่ต่างจากที่ชาวนาวี และบรรดาสัตว์บกสัตว์ปีกทั้งหลาย

เชื่อมต่อจิตถึงกันได้หากใช้อวัยวะ ที่ทุกคนทุกตัวแถวนั้นมีกันหมด (ชาวนาวีเรียกสิ่งนี้ว่า "ซาเฮย์ลู" หรือสายสัมพันธ์)

เมื่อชาวนาวีซาเฮย์ลูกับสัตว์ จะสามารถขี่มัน โดยสั่งการผ่านความคิด

หากพินิจตามว่าพฤกษาทั้งมวลบนแพนดอร่า (ที่จำนวนมหาศาลมากมายนับไม่ถ้วน) แผ่สายใยเชื่อมต่อความคิดแบบเดียวกันอยู่

คุณอาจนึกภาพตามออกว่านี่มันคือ โคตรพ่อโคตรแม่ของเครือข่ายรับส่งสัญญาณ (เป็นโกลบอลเน็ตเวิร์คขั้นสุดยอด)

และเมื่อมีเครือข่ายข้อมูลระดับนั้น, การอวดอ้างสรรพคุณชาวนาวี ว่าพวกเขาสามารถโอนถ่ายข้อมูล "วิญญาณ" ของตน 

ลงสู่หน่วยความจำใหญ่โต ทรงประสิทธิภาพเหนือจินตนาการ (หรือสื่อสารกะเอวา) ย่อมเชื่อได้

แม้เอวามีจริงแน่ แต่เรายังระบุไม่ได้ว่าตัวตนของเอวานั้นไซร้ ที่แท้แล้วเป็นเช่นไร, ต้นกำเนิดเป็นแบบไหน

ทว่าด้วยความที่ชาวนาวีมักจะ, ซาเฮย์ลูกับต้นไม้ในพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ เพื่อประกอบพิธีโน่นนี่ประจำ 

นั่นจึงหมายถึงพวกเขามีโอกาส ทำสำเนาวิญญาณของตัวเองทิ้งไว้เรื่อยๆ อยู่

เอวาเลยอาจเป็นบรรพชนสักคน หรือ 'จิตรวม' ของเหล่าบรรพบุรุษชาวนาวีผู้ล่วงลับ, ตามความเชื่อท้องถิ่น จริงๆ ก็ได้