# ทำความรู้จักโลกผู้วิเศษ # ของจักรวาล Harry Potter

  จักรวาล Harry Potter เปี่ยมล้น ด้วยรายละเอียดปลีกย่อย, ต่อให้เป็นผู้ติดตามมาตลอด แต่ถ้าเป็นแค่โดยห่างๆ อย่างไม่ใช่แฟนตัวยง พอคอนเทนท์ใหม่ ...

 

จักรวาล Harry Potter เปี่ยมล้น ด้วยรายละเอียดปลีกย่อย, ต่อให้เป็นผู้ติดตามมาตลอด แต่ถ้าเป็นแค่โดยห่างๆ อย่างไม่ใช่แฟนตัวยง

พอคอนเทนท์ใหม่ (ตอนนี้ก็หนังชุด Fantastic Beasts แหละ) โผล่มา ก็อาจลืมโน่นลืมนี่ จนมึนๆ อยู่บ้าง

นับประสาอะไรกับผู้ชมหน้าใหม่ ที่สงสัยอาการยิ่งหนัก

คงมีคนรู้สึกกันมั่งแหละมั้ง ว่าเวลาจะดูหนังชุดนี้ตามกระแสกับเค้า ให้รู้เรื่องบ้าง

มันต้องทำการบ้านเตรียมตัวหนัก เหลือหลาย

บทความถูกผลิตขึ้น ด้วยมุ่งหวังจะลดความยากลำบากเช่นนั้นลง

พื้นฐานข้อมูลที่คิดว่าจะช่วยให้คน เข้าใจโลกผู้วิเศษอย่างที่เป็น รวมอยู่ตรงนี้

เพราะผมเชื่อว่าพอมีความเข้าใจเมื่อไหร่, ถึงจำรายละเอียดปลีกย่อยได้ไม่มาก 

แต่การติดตามเรื่องราว และสถานการณ์ต่างๆ มันจะสะดวกมากขึ้นเองแหละ

สำหรับผู้ชมหน้าใหม่ ผมมองว่าพออ่านตรงนี้จบ 

คุณจะเหลือภาระแค่ไปหา พวกสรุปเนื้อหา (ที่คงมีอยู่ดาษดื่น) ต่อ, ก็พร้อมเกาะกระแสแล้วละ

แต่ถ้าไม่เป็นตามนั้น ขออภัย, เพราะยังไงทางเลือกดีที่สุดของ การดูหนังภาคใหม่ให้รู้เรื่อง

มันหนีไม่พ้น การอ่านนิยายทั้ง 7 เล่ม, หรือรับชมภาพยนตร์นับสิบภาคให้ครบอยู่ดี

ถ้าไม่ใจร้อน และสามารถพอ, ไปไล่เก็บของเก่าให้ครบเถอะ ชัวร์กว่า

ที่มาที่ไป

เดิมทีผู้วิเศษพยายามอาศัย ร่วมโลกใบเดียวกับ เหล่าผู้ไร้เวทอย่างกลมกลืน

ทว่าความรังเกียจสิ่งที่ตนไม่เข้าใจ ของพวกคนธรรมดาค่อยๆ กัดกร่อนความสัมพันธ์ 

เมื่อถึงค.ศ. 1692 จึงเกิดข้อตกลงร่วมกัน ในหมู่ที่ประชุมสหประชาชาติ ของพ่อมดแม่มดว่า, ถึงเวลาแยกกันอยู่

ผู้วิเศษเริ่มย้ายชุมชน ไปตั้งในสถานที่ไกลหูไกลตาปุถุชน และลงอาคมปกปิด

หากมีมนุษย์สามัญ พบเหตุการณ์ผิดธรรมชาติที่แจ่มชัด

มาตรการรักษาความลับต่างๆ (เช่น ร่ายคาถาลบความทรงจำ) จะถูกดำเนินการ

ทว่า ผู้วิเศษยังคงติดต่อกับสังคมมนุษย์ ตามจำเป็น

สายโลหิต

เนื่องจากเวทมนตร์ของจักรวาล Harry Potter ใช้ได้ในหมู่ 

ผู้ที่สวรรค์เลือก กับผู้สืบทอดสายเลือดพ่อมดแม่มดเท่านั้น

จึงกลายเป็นว่าเราไม่พบเห็น การเหยียดเชื้อชาติเผ่าพันธุ์ ในด้านสีผิวหรือเพศสภาพ

อย่างไรก็ตาม เป้าของความรังเกียจมักจะมุ่งสู่ ผู้มาจากครอบครัวคนไร้เวท

หรือผู้มีเชื้อสายสัตว์วิเศษ (เช่น ลูกครึ่งยักษ์, ลูกครึ่งเอล์ฟประจำบ้าน, ลูกเสี้ยวก็อบลิน ฯลฯ) แทน

จอมเวทมากมาย เห็นว่าการรักษาสายเลือดให้บริสุทธิ์ คือความสูงส่ง

พวกนี้จึงนิยมแต่งงานกับเฉพาะพ่อมดแม่มด ที่เป็นผู้วิเศษมาตั้งแต่ต้นตระกูล หรือจับคู่กันเองในหมู่เครือญาติ

แต่แน่ละว่าการทำเช่นนี้ต่อเนื่อง ก่อให้เกิดปัญหาเลือดชิด

ลูกหลานเลยมักมีปัญหา ด้านสุขภาพกายหรือจิต

อภิธานคำศัพท์ ด้านสายโลหิต

เท่าที่ปรากฏในปัจจุบัน, คำเรียกผู้ไร้เวท (Non-magic) ซึ่งบรรดาผู้วิเศษชาวฝรั่งแบบรวม ๆ ใช้กันจนเกร่อ คือ โน-แมจ (No-Maj)

แต่ผู้วิเศษชาวอังกฤษ มีคำของตัวเองอย่างมักเกิล (Muggle) ใช้

ต้นตอคำศัพท์ของ Muggle หมายถึงพวกโดนหลอกง่าย (mug)

แต่ "-gle" ที่ลงท้าย ถูกใส่มาเพื่อลดความหยาบคาย และเพิ่มความน่ารักน่าเอ็นดู 

ตระกูลพ่อมดแม่มดที่ไม่เคยยอม ให้เลือดมักเกิลหรือสัตว์วิเศษเจือปน จะถูกเรียกว่า "เลือดบริสุทธิ์" (Pure-blood)

พวกที่เกิดมีการปะปนกลางทางบ้าง จะเรียกว่า "เลือดผสม" (Half-blood)

แต่สำหรับคนจากบ้านมักเกิล ซึ่งจู่ๆ ดันใช้เวทได้ขึ้นมา (Muggle-born)

พวกเลือดบริสุทธิ์บัญญัติคำเรียก อันหยามเหยียดสุดขั้วให้โดยเฉพาะ ว่า "เลือดสีโคลน" (Mud-blood)

อนึ่ง ถึงเป็นผู้สืบสายโลหิตผู้วิเศษ, แต่ใช่ว่าไร้เหตุยกเว้น

บางทีลูกหลานพ่อมดแม่มด ก็ดันไร้เวทได้เช่นกัน

แต่กรณีแบบนี้ไม่ใช้คำว่าโน-แมจเรียกกัน และใช้คำว่า "สควิบ" (Squib) แทน

สังคม และเศรษฐกิจ

ผู้วิเศษมีสถาบัน อันคล้ายกับสหประชาชาติของตัวเอง 

และเริ่มดำเนินนโยบาย แยกตัวจากโน-แมจทั้งปวง ตั้งแต่ค.ศ. 1692

แสดงว่าเครือข่ายสังคมกว้างขวาง ระดับครอบคลุมทั้งพิภพ มาก่อนสักพักใหญ่ละ

ทว่าข้อมูลของโลกผู้วิเศษในยุคตั้งต้น มีไม่มากมายเท่าไหร่

เพราะเรื่องราวส่วนใหญ่ของจักรวาล Harry เกี่ยวกับพ่อมดแม่มดอังกฤษ ในยุคหลังสงครามโลกครั้งที่ 1 เป็นต้นมา

เพื่อความสอดรับกับ นโยบายเก็บความลับจากมักเกิล

สังคมพ่อมดแม่มด จึงเริ่มการอนุรักษ์พันธุ์สัตว์วิเศษในเขตสงวน และใช้เวทมนตร์ช่วยซ่อน

อีกทั้งจัดวางสถานที่ของตัวเอง ในมุมอับสายตาผู้ไร้เวท

และร่ายคาถาใส่ตึก แทรกพื้นที่อาศัยในมิติพิเศษ (การเข้าถึงต้องใช้พลังเวท หรือได้รับอนุญาต)

ทางสังคมผู้วิเศษของอังกฤษ ตั้งรัฐบาลของตัวเองอย่างกระทรวงเวทมนตร์ (Ministry of Magic) ขึ้นเมื่อค.ศ. 1707

อาคารตั้งอยู่ใต้ดิน ใจกลางเมืองของพวกไร้เวท, แต่ไม่มีทางที่มักเกิล จะเดินหลงเข้าไปแน่

กระทรวงเวทมนตร์ทำหลายหน้าที่, มีแผนกแยกย่อยสารพัด

เช่น ควบคุมการใช้เวทของพ่อมดแม่มด ที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะ, คิดค้นวิจัยอุปกรณ์เวทใหม่ ๆ, หรือปราบปรามอาชญากรรม เป็นต้น

คุกของพ่อมดแม่มดโดยเฉพาะก็มี คือสถานที่ชื่ออัซคาบัน (Azkaban) ตำแหน่งที่ตั้งคือความลับสุดยอด

ด้านกีฬารู้สึกว่าหลากหลาย แต่ที่นิยมสุดๆ คือควิดดิช (Quidditch)

ซึ่งโดยคร่าวๆ เขาให้แบ่งทีมขี่ไม้กวาด, และฟาดลูกบอลหลายแบบเข้าห่วง ทำแต้มแข่งกัน

จนกว่าฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง จะจับลูกบอลจิ๋วบินได้เร็วจี๋ และมีคะแนนสูงพิเศษสำเร็จ

ด้านเศรษฐกิจ มีธนาคารแห่งเดียว (อย่างน้อยก็ในอังกฤษ) ที่พ่อมดแม่มดฝากผีฝากไข้

กริงกอตส์ (Gringotts) ก่อตั้งโดยก็อบลิน และดำเนินธุรกิจโดยก็อบลิน

สกุลเงินที่ใช้มี 3 หน่วย เรียงตามลำดับคุณค่าได้ประมาณว่า 

เป็นทอง (เกลเลียน), เงิน (ซิกเกิล) และทองแดง (คนุต) ตามลำดับ

แถมรับแลกเงินตราของมักเกิล เป็นสกุลเงินของผู้วิเศษด้วย

การเดินทาง และติดต่อสื่อสาร

สำหรับระยะใกล้ การขี่ไม้กวาดหรือสัตว์วิเศษบินคือทำได้ แม้อาจเตะตาพวกมักเกิล

ส่วนระยะไกล ผู้วิเศษใช้คาถาหายตัว (Apparition) ย้ายสถานที่ได้ในชั่วพริบตา

แต่การหายตัว ไม่ใช่วิธีเดินทางยอดนิยม

เพราะความจริงมันค่อนข้างยุ่งยาก และความเสี่ยงสูง

ผู้จะหายตัว ต้องสมาธิแน่วแน่, มิเช่นนั้นอาจประสบเหตุค้างครึ่งสุดสยอง (ร่างกายตามไปอีกสถานที่ ไม่ครบทุกส่วน)

และยิ่งระยะหายตัวไกล ความยากก็ยิ่งเพิ่มพูน

การใช้พาหนะ (เช่น รถเมล์อัศวินราตรี, รถไฟหัวจักรไอน้ำของฮอกวอตส์) หรือเครือข่ายผงฟลู จึงเป็นที่นิยมมากกว่า

เครือข่ายผงฟลู คือการเคลื่อนย้ายชั่วพริบตา จากเตาผิงหนึ่งสู่อีกเตาผิงหนึ่ง

เพียงต้นทางกับปลายทางจุดไฟ แล้วโยนผงฟลูใส่ เปลี่ยนเพลิงเป็นสีเขียวเสร็จ

คุณแค่เข้าไปด้านในเตา และเอ่ยชื่อสถานที่แบบชัดถ้อยชัดคำ ก็จะเดินทางสำเร็จ

วิธีเดินทางอีกแบบที่ควรพิมพ์ถึง คือการใช้กุญแจนำทาง (Portkeys)

แต่อันนี้ต้องให้ผู้อื่นเตรียมการก่อน, เราไม่สามารถไปถึงเป้าหมาย หากไม่นัดแนะล่วงหน้า

ผู้เตรียมการจะลงคาถาเคลื่อนย้าย สู่จุดหมายที่ปักหมุด ใส่วัตถุ (อะไรก็ได้ ตั้งแต่สากกะเบือยันเรือรบ) แล้ววางทิ้งไว้

หลังจากนั้นเพียงพ่อมดแม่มด ไปแตะวัตถุดังกล่าว, พวกเขาจะวาร์ปสู่ปลายทางได้ทันที

ด้านการสื่อสาร, สังคมพ่อมดแม่มด ไม่ยอมใช้โทรศัพท์มือถือ 

แต่ยังพึ่งพิงการส่งจดหมายหรือพัสดุ ด้วย 'นกฮูก' อยู่

พวกเขามีสถานีวิทยุ และสื่อสิ่งพิมพ์, ทว่าไม่คิดใช้โทรทัศน์ หรืออินเตอร์เน็ต

การศึกษา

ไม่ค่อยมีข้อมูลของที่อื่น แต่ในอังกฤษรู้สึกพ่อมดแม่มด นิยมสอนลูกหลานกันเองที่บ้าน

ก่อน "ฮอกวอตส์" (Hogwarts) ก่อตั้งขึ้น แถวปลายคริสต์ศตวรรษที่ 10

สถานศึกษาของผู้วิเศษใช้ระบบโรงเรียนประจำ ผู้ปกครองต้องยอมส่งลูกหลานไปไกลหูไกลตา นานๆ เจอหน้าที

ยาวไปเจ็ดปี จนกว่าจะสำเร็จการศึกษา

ไม่แน่ใจว่าโรงเรียนผู้วิเศษที่อื่นเป็นไง แต่ในฮอกวอตส์นักเรียนควรเป็นเด็กดี เชื่อฟังครูบาอาจารย์อย่างยิ่ง

เพราะมีอันตรายรอบด้าน ดักรอพวกตัวแสบที่ชอบแหกกฎ ออกสำรวจอยู่

ทั้งห้องลับเก็บสัตว์อสูร, ป่าไม้กับทะเลสาบที่สัตว์วิเศษเพ่นพ่าน

หรือแม้กระทั่งต้นไม้ขยับได้จอมหวด ซึ่งฟาดงวงฟาดงาใส่ทุกคนที่เข้าใกล้ เป็นต้น

วิชาเกี่ยวกับเวทมนตร์นั้นหลากหลาย เช่น การปรุงยา, ศาสตร์แห่งการทำนาย, ป้องกันตัวจากศาสตร์มืด ฯลฯ

การสอบวัดระดับความรู้ที่สำคัญมี 2 รอบ คือตอนปี 5 กับปี 7

เสร็จแล้วถือว่าเป็นผู้ใหญ่ ออกไปทำอาชีพที่ใฝ่ฝันได้ตามชอบ 

ไม่มีให้สมัครเรียนต่อ เพิ่มวุฒิโน่นนี่อีก ต่อให้อยากก็เถอะ

อุปกรณ์เวท

แม้ผู้วิเศษทุกคน ควรใช้คาถาโดยไม่เอ่ยคำร่าย หรือพึ่งไม้กายสิทธิ์ได้

แต่เนื่องจากไม้กายสิทธิ์ มันเพิ่มความแม่นยำ และประสิทธิภาพของคาถา

จึงกลายเป็นว่าพ่อมดแม่มดยุคใหม่ทุกคน โบกไม้กายสิทธิ์

ไม้กายสิทธิ์กับไม้กวาด น่าจะเป็นอุปกรณ์เวท ที่แพร่หลายสุดของโลกผู้วิเศษ

เหตุเพราะไม้กายสิทธิ์ มันคือของต้องมี, ส่วนไม้กวาดนี่คือพาหนะพื้นฐาน (และอุปกรณ์สำหรับกีฬายอดนิยม)

ทั้งสองอย่างจึงถูกผลิตออกมามาก และซื้อขายเป็นล่ำเป็นสัน

ไม้กวาดนี่มีแยกรุ่นแยกยี่ห้อ แต่ปกติถ้ารุ่นเดียวกัน แต่ละชิ้นก็ไม่มีอะไรต่าง

ส่วนไม้กายสิทธิ์ทุกชิ้น คือสิ่งที่มีเพียงหนึ่งเดียวบนโลก

เป็นงานที่คุณภาพ ขึ้นอยู่กับทักษะของผู้ผลิต, วัตถุดิบของแต่ละด้าม 

และปัจจัยสำคัญสุด คือความเข้ากันได้กะผู้ใช้งาน

อุปกรณ์เวทยังมีอีกหลายอย่าง โดยพื้นฐานแล้วก็เหมือนสิ่งอำนวยความสะดวก ในชีวิตประจำวันของพวกโน-แมจ

คือถ้าผู้ผลิตนึกอะไรออก (และสามารถพอ) ก็เอาวัตถุสักอย่าง มาลงคาถาตามประสงค์ซะ

จะทำผ้าคลุมล่องหน, ลูกแก้วพยากรณ์, ช็อกโกแลตรูปร่างเหมือนกบ (ที่โดดไปมาได้จริง) 

หรือ กระจกเงาสะท้อนความปรารถนา, ศิลามอบความอมตะ, เครื่องมือเดินทางข้ามเวลา คือได้หมดอะ

พืช และสัตว์วิเศษ

โดยทั่วไปนอกจากแมนเดรกที่พอถอนขึ้นจากดิน แล้วมันจะกรีดร้องดังลั่น ถึงขั้นทำมนุษย์แก้วหูแตก

ก็ไม่ได้มีพืชอะไรที่โดดเด่น จนต้องสนใจเป็นพิเศษมั้ง

เอาเป็นว่าที่ควรรู้คือ ชิ้นส่วนของพืช กับสัตว์ (เช่น ส่วนเขา หรือขน) ซึ่งมีคุณสมบัติด้านเวทมนตร์

สามารถใช้ปรุงยา หรือประดิษฐ์อุปกรณ์วิเศษ (เช่น ไม้กายสิทธิ์) ได้นะเอ้อ

ส่วนสัตว์วิเศษ (Fantastic Beasts) นอกจากพวกที่มีอยู่แล้วตามตำนานปรัมปรา เรื่องเล่าโบราณของจริงของฝรั่ง หรือไม่น่าจำเป็นต้องลงรายละเอียด

เช่น มังกร, เซนทอร์ (ครึ่งคนครึ่งม้า), ยักษ์, ผี, มนุษย์หมาป่า, ก็อบลิน ฯลฯ

สิ่งมีชีวิตพิเศษ ที่คิดว่าควรอธิบายอะไรไว้บ้าง 

นั้นได้แก่ บ็อกการ์ด, เอล์ฟประจำบ้าน, เธสตรอล, ผู้คุมวิญญาณ (Dementors) และออบสคูรัส

- ด้วยความที่สัตว์วิเศษ สะดุดตากว่าพืชเยอะ

โดยทั่วไปก็ให้มองว่า พวกมันถูกผู้วิเศษพาเข้าเขตสงวน หรือใช้เวทมนตร์ปกปิดนั่นแหละ

แต่ไอ้ตัวแบบบ็อกการ์ด (Boggarts) ถึงมักเกิลเจอเข้า ก็คงแค่คิดว่าฝันร้าย

เพราะมันคือสิ่งมีชีวิต ที่ชอบแอบในที่มืดแบบตู้เสื้อผ้า และมาพร้อมความสามารถ 

เปลี่ยนร่างเป็นอะไรก็ได้ ซึ่งผู้พบเจอ 'หวาดกลัวที่สุด'

- เอล์ฟประจำบ้าน คือเผ่าพันธุ์ 'ทาส' ในเรือนเบี้ย, ซึ่งถ้าเจ้านายมอบเสื้อผ้าให้ จะเป็นไท

ว่าไปแล้วไม่น่าโดนดูถูก เพราะที่จริงมีทั้งสติปัญญา และความสามารถด้านเวทมนตร์ (คนละประเภทกับของผู้วิเศษ)

แต่ปกติเอล์ฟประจำบ้าน กริ่งเกรงการอยู่อย่างเสรีชนกัน

พวกเขาสบายใจดี กับการปรนนิบัติรับใช้ ทำงานบ้านทุกอย่างให้พ่อมดแม่มด

- เธสตรอล เป็นม้ามีปีกสีดำ รูปลักษณ์น่าหวาดหวั่น

มีเพียงผู้ที่เคยเห็นคน 'ตาย' ต่อหน้าเท่านั้น จึงจะมองเห็น

- ผู้คุมวิญญาณคือสิ่งมีชีวิต ที่สูบจิตวิญญาณและความสุขจากมนุษย์

โน-แมจมองพวกมันไม่เห็น, แต่สัมผัสได้ว่าความสุขหายไป เมื่ออยู่ใกล้

ปกติผ้าคลุมลอยได้พวกนี้ ลอยชายแค่แถวอัซคาบัน, คอยคุมนักโทษในเรือนจำ

ไม่ทราบว่าสื่อสารและสั่งการ กับสิ่งมีชีวิตไร้วิญญาณยังไง... แต่ผู้วิเศษก็ทำแบบนั้นได้อยู่

ทว่าพวกมันมีแนวโน้ม จะเอนเอียงตามเจตจำนง ของผู้ใช้ศาสตร์มืดมากกว่า

- สุดท้ายคือออบสคูรัส ซึ่งระบุเกินเลยไม่ได้ เดี๋ยวสปอยล์ Fantastic Beasts ภาคแรก

เอาเป็นว่ามันคือก้อนพลังงานลึกลับ ที่บางทีก็โผล่มาดื้อๆ จากไหนไม่รู้ แล้วคลุ้มคลั่งอาละวาดทำลายทุกอย่าง, เพราะสิ่งมีชีวิตนี้ต้องการ การปลดปล่อย 

พวกมันมักมีอายุขัยสั้นนัก, แต่นิวท์ สคามันเดอร์/พระเอก Fantastic Beasts พบตัวที่เป็นข้อยกเว้นเข้า ในภาพยนตร์