# ประมวลความแตกต่าง # ระหว่างนิยายต้นฉบับ กับภาพยนตร์ Dune: Part Two

ไม่มั่นใจว่า นิยายต้นฉบับ (ซึ่งน่าจะตีพิมพ์ มาแล้วไม่รู้กี่เวอร์ชั่น) ตกลงมันมีกี่หน้ากันแน่ (ถ้าจะให้ชัวร์ ว่ายาวขนาดไหน ควรนับตัวอักษรมากก...

ไม่มั่นใจว่า นิยายต้นฉบับ (ซึ่งน่าจะตีพิมพ์ มาแล้วไม่รู้กี่เวอร์ชั่น) ตกลงมันมีกี่หน้ากันแน่ (ถ้าจะให้ชัวร์ ว่ายาวขนาดไหน ควรนับตัวอักษรมากกว่า)

แต่บทความต้นทาง (Esquire) ของเนื้อหา ฉบับปรับปรุง มาอีกทีนี้, แจ้งว่ามี 883 หน้า

(สอดคล้องกับ ฉบับแปลไทย, ที่วางขายช่วงเดียวกับ หนังภาคแรกฉาย)

ซึ่ง Dune: Part One (2021) จบหลังพอล ชนะเฟรเมนชื่อจามิส, อันเท่ากับ แถวหน้าที่ 495 ของหนังสือ

แต่เพราะ 'ภาคผนวก' ท้ายเล่ม (รวมเกร็ดข้อมูล ที่ยัดลงเนื้อหาปกติไม่หมด 

เช่น อภิธานคำศัพท์, อธิบายเรื่องศาสนาต่าง ๆ ในเอกภพดูน, ควิซาทฮาเดอราค เป็นต้น) ยาวราว 80 หน้า

เลยหมายความว่า Dune: Part Two หยิบต้นฉบับมาดัดแปลง ประมาณ 300 หน้ากระดาษ

ด้วยความที่องค์ประกอบ อัดแน่นน้อยลง Dune: Part Two จึงน่าจะปรับเปลี่ยน ง่ายยิ่งขึ้น, เป็นทุนเดิม

แต่ถึงกระนั้น ผู้สร้างภาพยนตร์ฉบับล่าสุด, ได้เพิ่มความแตกต่าง จากนิยาย เข้ามาเยอะ (หากเทียบกับ Part One)

ความผิดแปลก จากผลงานดั้งเดิมหลัก ๆ ทั้งหมดมีอยู่ 5 ประการ

แบ่งเฟรเมน ออกเป็นฝั่ง "เหนือ" กับ "ใต้"

ภาพยนตร์นำเสนอว่า เฟรเมนบางส่วน คลั่งศาสนา น้อยกว่าส่วนอื่น, ตั้งแต่เนิ่น ๆ

คนฝั่งใต้พร้อมจะเชื่อว่า พอลคือเมสสิยาห์ (พระผู้มาโปรด) ยิ่งกว่า

การเปลี่ยนแปลงลักษณะนี้ น่าจะใส่มา, เพื่อให้สะดวกแก่ การเข้าใจ เรื่องที่คนตระกูลอะเทรดีส

"พยายาม" ใช้ประโยชน์ จากการปลูกเมล็ดพันธุ์ แห่งศรัทธา (ของคณะมิชชันนาเรีย โพรเทคติวา/สาวกเบเนเจซ) 

ไว้บนอาร์ราคิส ก่อนหน้านั้น หลายร้อยปีจริง ๆ, จนไม่ใช่เหตุบังเอิญ ว่าพวกเขาล้างสมองผู้คน ได้สำเร็จ

การแบ่งฝ่าย ให้เห็นว่ามิใช่ เฟรเมนทุกผู้, พร้อมหลงงมงาย ศาสดาพยากรณ์หมด ตั้งแต่แรก

จนมีโอกาส แสดงขั้นตอนเปลี่ยนผ่าน ของชาวเฟรเมน (จากเชื่อครึ่งไม่เชื่อครึ่ง เป็นบูชาทุกลมหายใจ)

ยังมีประโยชน์ อีกประการหนึ่ง, คือปูทางสู่ 

จุดแตกหัก ทางความสัมพันธ์, ระหว่าง "ชานี่" กับพอล

เส้นทางของชานี่

เรื่องที่ชานี่ มองสติลการ์เป็น "คนใต้" ลุ่มหลงนิกายความเชื่อ, ไม่อยู่ในหนังสือ

ตัวละครนางเอก เบี่ยงเบนจากผลงานดั้งเดิม, ไปไม่นิด

ตลอดทั้ง Dune: Part Two เธอมอบ 'อีกมุมมอง' ของเสียงส่วนน้อย ในหมู่เฟรเมน, แก่เหล่าผู้ชม

เธอตระหนักว่า คนตระกูลอะเทรดีส กำลังเปลี่ยนชนพื้นเมือง สู่กองทัพสาวก

หล่อนไม่ถูกใจสิ่งนี้ จนความสัมพันธ์กับพอล ตึงเครียด, แม้จะเคยมีจังหวะ ที่รักใคร่กัน ชนิดหวานชื่น

เมื่อพอลตกลงจะ แต่งงานทางการเมือง เพื่อขึ้นครองบัลลังก์จักรพรรดิ, กับองค์หญิงอิรูลาน

ความสัมพันธ์คู่พระนาง จึงถึงจุดแตกหัก, ชานี่หนีเข้าทะเลทราย หายหน้าไปลำพัง

ขณะที่ [ฝั่งหนังสือ] ตรงกันข้าม, ชานี่ยังยอม อยู่เคียงข้างพอล คอยสนับสนุนทุกอย่าง

เพราะหล่อนเข้าใจว่า พอลรับอิรูลานเป็นชายา เพียงในนาม, ไม่คิดเสพสังวาสด้วย เด็ดขาด

หากจะจินตนาการ หาสาเหตุ, ก็คงเกี่ยวกับเรื่องที่ 

[ในหนังสือ] เหตุการณ์เกือบทั้งหมด ของ Dune: Part Two, เกิดหลัง Part One สองสามปี

ชานี่ฉบับนิยาย ได้ใช้เวลา ฉันท์สามีภรรยา, ร่วมกับพอล มากกว่าในหนัง

แถมยังเคยอุ้มท้อง คลอดลูกชาย ออกมาให้พอล 1 คนด้วย

แต่ลูกคนแรก (ซึ่งชื่อว่า เลโท) ของพอลกะชานี่ โชคไม่ดี

เลโทน้อย วัยแบเบาะ ถูกสังหาร, ระหว่างซาดูการ์ โจมตีฐานที่มั่นเฟรเมน 

อย่างไรก็ตาม ในนิยายเล่ม 2 (Dune Messiah) ชานี่จะคลอด บุตรฝาแฝดชายหญิง

โดยผู้หญิงชื่อ กานิมา (Ghanima) ผู้ชายชื่อเลโท (อีกนั่นแหละ)

และเลโท ของ Dune Messiah, ก็จะกลายเป็นที่รู้จัก ในชื่อเลโทที่ 2 (Leto II) หลังจากนั้นอีก (เพราะเขาได้นั่งแท่น จักรพรรดิ)

1 ปี แทนที่จะเป็น 3 ปี

เหตุการณ์ของภาพยนตร์ 2 ภาค เริ่มขึ้นและจบลง ณ ปี 10191 (ศักราชอวกาศ หรืออะไรไม่รู้ ของดูนน่ะ) 

เท่ากับความขัดแย้งทั้งหมด ของอะเทรดีส กับฮาร์คอนเนน (และจักรพรรดิ) จบภายใน 1 ปี (ขณะที่นิยาย ใช้เวลา 3 ปีได้)

หมายถึงทั้งการปรับตัว สู่วิถีเฟรเมนของพอล, เรียกเกอร์นีย์ ฮัลเลก กลับเข้าปาร์ตี้,

หรือช่วงที่ชานี่ คบกับพอล, ยาวเพียง ไม่กี่เดือน

 

อาเลีย

นอกจากเรื่องที่ เหตุการณ์ของภาพยนตร์ 2 ภาค จบภายในปีเดียว

มันน่าจะส่งผลกระทบ ต่อชานี่หนัก, เหมือนดังแจ้งแล้ว แถวหัวข้อบน ๆ

ความแตกต่าง ข้อใหญ่ถัดมา, เกิดกับ "อาเลีย" น้องสาวของพอล

[ณ ฉบับนิยาย] เธออายุราว 2 ปี ตอนพอลนำทัพเฟรเมน, เข้าทำสงครามชี้ชะตา กับจักรพรรดิชาดดัม

ความที่เธอเกิดมา มีความรู้ของผู้ใหญ่ หลายต่อหลายรุ่น (ของเบเนเจซเซริต รุ่นก่อน ๆ)

ทำให้ถูกเบเนเจส (แม่ใหญ่โมไฮแอม) มองว่าคือแม่ใหญ่เถื่อน, และตัวอัปรีย์

อาเลียจากหนัง Dune (1984)

อาเลียผิดแปลก จากเด็กอื่นลิบ, เพราะมารดา (เจสสิกา) 

เข้าพิธีสืบทอด จิตวิญญาณแม่ใหญ่ บนอาร์ราคิส, ขณะตั้งครรภ์

"ผู้ใหญ่ในร่างเด็ก" แบบอาเลีย ใช้เรื่องนี้เป็นประโยชน์

เพื่อลอบสังหาร บารอนวลาดิเมียร์ ฮาร์คอนเนน, ที่ประมาท เห็นอีกฝ่ายเป็นเด็ก

ด้วยเข็มพิษ กอมจาบาร์ (อาวุธชนิดเดียวกับที่ แม่ใหญ่โมไฮแอม, ใช้ขู่พอล บังคับเขาเข้ารับ การทดสอบบางอย่าง ในหนังภาคแรก)

แน่นอนว่า อาเลียฝั่งภาพยนตร์, ไร้โอกาสทำเช่นนั้น

เพราะจนกระทั่ง Dune: Part Two จบ, เธอก็ยังเป็นแค่ ตัวอ่อนในครรภ์ ของเจสสิกา

แต่ใช่ว่า อาเลียผู้แปลกประหลาด อดโชว์ของสักนิด

เพราะมีฉากเธอ "สนทนา" หารือทางโทรจิต กับมารดาได้, แม้อยู่ในท้อง

อนึ่ง, Dune: Part Two นี่ เราได้เห็นอาเลีย ตอนโตเป็นสาว (ในนิมิตของพอล) ด้วย แต่ฉากนี้ ไม่มีในนิยายนะ

พอลสังหารบารอน

เพราะอาเลีย ยังไม่ออกจากท้องแม่, งานปลิดชีพท่านตา เพื่อล้างแค้น เลยตกไปเป็นของ คุณพี่ชายแทน

[ณ นิยาย] พอลจะทราบแต่เนิ่น ๆ ว่าบารอน วลาดิเมียร์ ฮาร์คอนเนน, คือพ่อของเจสสิกา

ตอนเขาสัมผัส กับสไปซ์เยอะ ๆ (ช่วงหนีตายกับแม่ ด้วยกัน 2 คน กลางทะเลทราย)

ต่างจากฉบับภาพยนตร์, ที่เพิ่งมารู้ (ผ่านนิมิตเช่นกัน) หลังดื่มน้ำแห่งชีวิต (ที่ใช้กระตุ้น พลังพยากรณ์)

แม้มี ความเปลี่ยนแปลงหลัก ตั้ง 5 อย่าง, กับรายละเอียด ยิบย่อยอื่น 

เช่น เมนแทตส์ชรา (ทูเฟียร์ ฮาวัต) ผู้ยังปักใจเชื่อว่า, เจสสิกา คือคนทรยศ

และวลาดิเมียร์ เก็บไปใช้งานต่อ ในฐานะที่ปรึกษา (ฮาวัตยอมเล่นด้วย เพื่อคอยหาโอกาส ล้างแค้นทั้งเจสสิกา วลาดิเมียร์ ชาดดัม, ในสักวัน)

ฉบับนิยาย, เขาจะลงเอย ล้มเหลวทุกอย่าง แล้วตายต่อหน้าพอล (ช่วงที่พอลได้ เข้าเผชิญหน้าชาดดัม)

ซึ่ง Dune: Part Two ตัดบททิ้งหมด, ทูเฟียร์ไม่ออกสักฉาก (ทำให้เข้าใจได้ว่า ตัวละครนี้ตายนอกจอ) เป็นต้น

แต่โดยรวมแล้ว ผลงานโดยผกก.เดอนีส์ วีลเนิฟว์, ไม่ได้ พาหนังออกทะเลอะไร

(เรื่องชานี่ภาคหน้า สามารถดึงกลับ สู่ทิศทางของนิยายได้, เพียงใส่ฉากงอนง้อ คืนดีเข้ามา)

มิหนำซ้ำ การเสริมฉาก กองทัพเฟรเมน แห่แหนกันขึ้นยานอวกาศ, เตรียมยกพลไปทำสงคราม กับพวกเกรทเฮ้าส์

ก็ช่วยให้เรา "ไม่เข้าใจผิด", ว่าสงครามญิฮาด ภายใต้นามของพอล ยังคงเกิดขึ้นหรือไม่

และ Dune มิใช่เรื่องราว ของผู้กอบกู้จักรวาล, แต่คือการผจญภัย ของแอนตี้ฮีโร่ สายจักรพรรดิทรราช