หนัง, คอมมิค, เกม, ซีรีส์, นิยาย >>ภาพรวมของแฟรนไชส์ Dune ก่อนการฉายของภาพยนตร์ ฉบับยกเครื่องใหม่

  Dune คือสื่อบันเทิงแนววิทยาศาสตร์เชิงสมมติ (science fiction) ซึ่งเริ่มต้นจากนิยาย ค.ศ. 1965 ของแฟรงค์ เฮอร์เบิร์ต นิยายได้รับความนิยมและบ่...

 

Dune คือสื่อบันเทิงแนววิทยาศาสตร์เชิงสมมติ (science fiction) ซึ่งเริ่มต้นจากนิยาย ค.ศ. 1965 ของแฟรงค์ เฮอร์เบิร์ต

นิยายได้รับความนิยมและบ่อยครั้งชาวต่างชาติ ยกย่องให้เป็นงานเขียนแนวไซไฟที่ยอดเยี่ยมสุดเรื่องนึง ในประวัติศาสตร์

แฟรงค์ เฮอร์เบิร์ตเป็นชาวอเมริกาผู้เกิดในปี 1920, เขาเสียชีวิตตอนค.ศ. 1986 

แล้วไบรอัน เฮอร์เบิร์ต (บุตรชาย) ก็จับมือนักแต่งเรื่องแนวไซไฟชื่อเควิน เจ. แอนเดอร์สัน (Kevin J. Anderson) ประพันธ์ผลงานที่เกี่ยวข้องกับ Dune ต่อ จวบจนปัจจุบัน

Dune ดูเหมือนจะได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมตะวันออกกลาง 

สังเกตได้จาก "แนวคิดและธีมของอิสลาม" รวมถึงชื่อเฉพาะบางอย่างซึ่งคล้ายคลึงกับคำศัพท์ในภาษาอาหรับ

และเพราะความฮิต มันจึงถูกนำไปทำหนังสืออื่นๆ (เช่น หนังสือภาพ) วางขาย, ปล่อยเรื่องสั้นหลายๆ ตอนออกมา (ซึ่งขอไม่กล่าวถึงมากกว่านี้)

รวมทั้งดัดแปลงตัวนิยาย (ที่มีตั้งราว 20 เล่มแล้ว) บางส่วน เป็นหนัง, คอมมิค, เกม, ซีรีส์โทรทัศน์ต่าง ๆ

นิยาย

แฟรงค์ เฮอร์เบิร์ต ประพันธ์ Dune ฉบับเรื่องยาวไว้ 6 เล่มก่อนเสียชีวิต รายชื่อหนังสือ (เรียงตามปีที่วางขาย) มีดังนี้

- Dune (1965)

- Dune Messiah (1969)

- Children of Dune (1976)

- God Emperor of Dune (1981)

- Heretics of Dune (1984)

- Chapterhouse: Dune (1985)

ส่วนงานเขียนของลูกชายกับผู้แต่งร่วม (ไบรอัน เฮอร์เบิร์ต & เควิน เจ. แอนเดอร์สัน) เล่มแรกวางขายปี 1999

ทิศทางหลักของผลงานคือ "ภาคก่อน" อันบอกเล่าความเป็นมาของมหากาพย์ (prequel) ซึ่งอ้างอิงจากบันทึกที่ค้นพบหลังแฟรงค์ เฮอร์เบิร์ตสิ้นลม นานนับทศวรรษ

โดยตอนนี้มีนิยายแค่ 2 เล่ม (Hunters of Dune 2006 กับ Sandworms of Dune 2007) ที่เป็น "ภาคต่อ" ของต้นฉบับ ดังนี้

- Prelude (ภาคต้น) ของ Dune:

House Atreides (1999)

House Harkonnen (2000)

House Corrino (2001)

- งานชุด Legends of Dune:

The Butlerian Jihad (2002)

The Machine Crusade (2003)

The Battle of Corrin (2004)

Hunters of Dune (2006)

Sandworms of Dune (2007)

- ชุด Heroes of Dune:

Paul of Dune (2008)

The Winds of Dune (2009)

- ชุด Great Schools of Dune:

Sisterhood of Dune (2012)

Mentats of Dune (2014)

Navigators of Dune (2016)

- ไตรภาค The Caladan:

Dune: The Duke of Caladan (2020)

Dune: The Lady of Caladan (2021)

Dune: The Heir of Caladan (ยังไม่ทราบเวลาจำหน่าย)

เรื่องราวทั้งหมดของมหากาพย์ดูน ถูกหยิบมาเล่าโดยไม่เรียงตามลำดับการเผยแพร่

แต่เพื่อลดความสลับซับซ้อน มีคน (น่าจะแฟน ๆ) จัดระเบียบแยกแยะยุคสมัยของเหตุการณ์ ไว้เป็น 5 ยุคใหญ่ๆ ตามนี้

[1] ต้นกำเนิดของญิฮาด (The Butlerian Jihad)

ความขัดแย้งที่เกิดในโลกอนาคตอีก 11,000 ปีข้างหน้า (และก่อนเหตุการณ์ในนิยาย Dune เล่มแรกประมาณ 10,000 ปี)

ก่อให้เกิดการปฏิวัติมนุษยชาติ จนจักรกลทรงปัญญาถือเป็นสิ่งต้องห้าม

งานที่เนื้อหาอยู่ ณ ยุคนี้คือ Legends of Dune (2002–2004) กับ Great Schools of Dune (2014–2016) ของไบรอัน เฮอร์เบิร์ต & เควิน เจ. แอนเดอร์สัน

[2] จักรวรรดิอันนำโดยคอร์ริโน (The Corrino-led Imperium)

หลังญิฮาดสิ้นสุดราว 20 ปี จักรพรรดิชาร์จากตระกูลขุนนางคอร์ริโนปกครองจักรวาลต่ออีกหลายพันปี ด้วยการใช้กองทัพทหารประสิทธิภาพสูงอย่าง ซาร์เดาการ์ (Sardaukar)

เนื้อหาของยุคนี่คือ Prelude ของ Dune (1999–2001) กับ Heroes of Dune (2008–2009) ของไบรอัน เฮอร์เบิร์ต & เควิน เจ. แอนเดอร์สัน

[3] การผงาดของอาร์เทรดีซ (The rise of the Atreides)

ขุนนางลีโต้ อาร์เทรดีซ จะได้ดูแลดาวทะเลทรายชื่อดูน ซึ่งเป็นแหล่งขุดสารมูลค่าสูงลิ่วแบบสไปซ์ 

ซึ่งนั่นทำให้จักรพรรดิชาร์ชาดดามที่ 4 ลำดับที่ 81 (The 81st Padishah Emperor Shaddam IV) กับบรรดาขั้วอำนาจอื่นๆ อันปกครองจักรวาลอยู่ รู้สึกว่าอาจเกิดความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่

นิยายที่เกี่ยวข้องคือ Dune (1965), Dune Messiah (1969), Children of Dune (1976) ของแฟรงค์ เฮอร์เบิร์ต 

กับ Heroes of Dune (2008–2009) ของไบรอัน เฮอร์เบิร์ต & เควิน เจ. แอนเดอร์สัน

[4] รัชสมัยและวาระสิ้นสุด ของพระเจ้าจักรพรรดิ (The reign and fall of the God Emperor)

ณ ห้วงเวลาของ God Emperor of Dune (1981) ของแฟรงค์ เฮอร์เบิร์ต

คนตระกูลอาร์เทรดีซกลายเป็นจักรพรรดิ และครองราชย์มาแล้วต่อเนื่องนานกว่า 3,500 ปี

อย่างไรก็ตาม มนุษยชาติกำลังจะพบวิกฤติ อันอาจนำมาซึ่งความล่มสลายของเผ่าพันธุ์

[5] การรวมตัวอีกครั้งหลังแยกย้าย (The return from the Scattering)

หลังยุคพระเจ้าจักรพรรดิสิ้นสุด และมนุษยชาติกระจัดกระจายไปทั่วจักรวาล 1,500 ปี ก็ถึงคราวที่ส่อเค้าว่า จะบังเกิดสมดุลอำนาจใหม่แห่งห้วงอวกาศ

เนื้อหาของยุคนี่คือ Heretics of Dune (1984) กับ Chapterhouse: Dune (1985) ของแฟรงค์ เฮอร์เบิร์ต

และ Hunters of Dune (2006) กับ Sandworms of Dune (2007) ของไบรอัน เฮอร์เบิร์ต & เควิน เจ. แอนเดอร์สัน

ภาพยนตร์

ความพยายามนำ Dune สู่แผ่นฟิล์ม ว่ากันว่ามีขึ้นตั้งแต่ค.ศ. 1973

แต่คนแรกที่ทำสำเร็จคือ เดวิด ลินช์ (David Lynch) ผู้ดัดแปลงนิยายเล่มแรก (Dune 1965) ของแฟรงค์ เฮอร์เบิร์ต (ที่ยาวตั้ง 412 หน้ากระดาษ) เป็นบทภาพยนตร์ และลงมือกำกับเอง

มีรายงานว่าทุนสร้างของหนังประมาณ 40-42 ล้านดอลลาร์, ได้เข้าโรงค.ศ. 1984

แต่เพราะคำวิจารณ์แย่ แถมทำเงินจากการฉายโรงอเมริกาแค่ราว 30.9-37.9 ล้าน, จึงค่อนข้างชัวร์ว่าผู้จัดจำหน่ายแบบยูนิเวอร์แซล มองเป็นหนังเจ๊ง

ค.ศ. 2008 ค่ายพาราเมาท์เคยถือสิทธิ์ในการผลิต Dune ฉบับหนัง พวกเขาพยายามปลุกปั้นมัน ก่อนยอมวางมือไปเมื่อปี 2011

ต่อมา (ค.ศ. 2016) ลีเจนดารี่เอนเตอร์เทนเมนต์ ได้ถือสิทธิ์ผลิตทีวีซีรีส์และภาพยนตร์ Dune 

เดนิส วิลล์เนิฟ คือตัวเก็งผู้กำกับของฉบับยกเครื่องใหม่ ตั้งแต่ช่วงแรกๆ และกลายเป็นตัวจริง 100% ในปี 2017

นิยายเล่มแรกของแฟรงค์ เฮอร์เบิร์ตโดนแบ่งเป็นหนัง 2 ภาค โดยภาคแรกเปิดกล้องปี 2019 และตอนนี้รอฉายโรงในวงกว้างอยู่

ส่วนภาคสองต้องพิจารณารายได้ก่อน, ถ้าไม่เจ๊งลีเจนดารี่ & วอร์เนอร์บราเธอร์ส ย่อมอนุมัติให้ทำต่อ

ซีรีส์

Sci-Fi Channel  (ตอนนี้รีแบรนด์/เปลี่ยนชื่อเป็น Syfy แล้ว) เริ่มออกอากาศมินิซีรีส์ 3 พาร์ท ในวันที่ 3 ธันวาคม ค.ศ. 2000

ผลงานดังกล่าว ดัดแปลงจากนิยายเล่มแรกของผู้แต่งดั้งเดิม และใช้ชื่อ "ดูนของแฟรงค์ เฮอร์เบิร์ต" เพื่อระบุชัดเจนว่าเป็นเช่นนั้น (Frank Herbert's Dune)

ซีรีส์ภาคต่อแบบ Frank Herbert's Children of Dune ที่มัดรวมนิยาย Dune Messiah กับ Children of Dune เข้าด้วยกัน, ออกอากาศตามมาในปี 2003 เพราะภาคแรกประสบความสำเร็จ

แต่หลังจากนั้นโปรเจคท์ซีรีส์ดูนก็เงียบหายไปกับสายลม จนกระทั่งหนังฉบับล่าสุดมา

ลีเจนดารี่เทเลวิชันส์จึงประกาศในปี 2019 ว่าซีรีส์ภาคแยกจากจักรวาลเดียวกับภาพยนตร์แบบ 'Dune: The Sisterhood' จะถูกสร้างเพื่อสตรีมมิ่งทางช่อง HBO Max ของวอร์เนอร์มีเดีย

ศูนย์กลางของเรื่องราวคือ เบเนเจซ (Bene Gesserit) องค์กรนักบวชสตรีที่เชี่ยวชาญด้านพันธุกรรม และทรงอำนาจด้านการเมือง

คอมมิค (นิยายภาพ)

ช่วงปี 1984-1985 สำนักพิมพ์มาร์เวลนำภาพยนตร์ฉบับเดวิด ลินช์ มาเปลี่ยนเป็นนิยายภาพแบบตามกระแส และวางขายอยู่นิดหน่อย

แต่เพิ่งปี 2020 นี่เอง ที่มีของดัดแปลงจากนิยายโดยตรงออกมา, นั่นคือ Dune: The Graphic Novel (ซึ่งอิงนิยายของแฟรงค์ เฮอร์เบิร์ต) 

และคอมมิค Dune: House Atreides ที่อิงงานของไบรอัน เฮอร์เบิร์ต & เควิน เจ. แอนเดอร์สัน

วิดีโอเกม

มหากาพย์ดูน เคยถูกแปลงเป็นเกมอยู่หลายครั้ง เริ่มตั้งแต่สมัยเป็น 'Dune' เกมผจญภัยสเปคต่ำของ Cryo Interactive 

และ 'Dune II' เกมกลยุทธ์แบบเรียลไทม์ (RTS หรือ Real-time Strategy) ของค่ายเวสต์วูด (ซึ่งผลิตเกมอมตะแบบ Red Alert)

ทั้งสองเกมพัฒนาในช่วงเวลาใกล้เคียงกัน และวางจำหน่ายปีเดียวกันคือค.ศ. 1992

Dune II ประสบความสำเร็จจนได้คลอดภาครีเมคอย่าง 'Dune 2000' (ที่ดันวางขายปี 1998) และปล่อยเกมภาคต่อแบบ Emperor: Battle for Dune ในปี 2001

Dune 2000

ส่วน Cryo Interactive ยังทำเกมดูนอีกเหมือนกัน นั่นคือของที่อิงจากมินิซีรีส์ Frank Herbert's Dune วางขายปี 2001

กระโดดมาที่ ค.ศ. 2019, Funcom (ผู้พัฒนาเกมนอร์เวย์ สร้างชื่อจากเกมออนไลน์แบบผู้เล่นจำนวนมาก) ประกาศจับมือลีเจนดารี่ ผลิตผลงานซึ่งจะอิงจากภาพยนตร์ฉบับล่าสุด 

ส่วนเกมเป็นแบบไหน เสร็จเมื่อไหร่ ยังมิทราบ